Yarım Çalışmada SGK Uygulamaları
İsa KARAKAŞ
ÇSGB/SGK BAŞMÜFETTİŞİ
Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku BAŞUZMANI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Der. GENEL BAŞKANI
İş-Sosyal Güvenlik-İş Sağ.Güvenliği. Adli ve Ceza Bilirkişisi
A Sınıfı İş Güvenliği UZMANI
Gazeteci/ Yazar (50'yi aşkın kitabı bulunmaktadır)
Torba Kanun ile birlikte anne ve baba adayı işçilere yeni haklar tanındı. Anneler doğum izinlerinin bitmesinden sonra tam gün yerine yarım gün çalışabilecek. Çalışmadığı yarım çalışma süresi için de İŞKUR’dan ödenek alacak.
İş mevzuatımızda yapılan değişikliklerle çalışan annelere yönelik imtiyazlı uygulamalar getirildi. Kadın işçiler, doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta izinli sayılıyor. Çoğul gebelik halinde ise doğumdan önce çalıştırılmayacak 8 haftalık süreye 2 hafta süre daha ekleniyor. Sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar işyerinde çalışabiliyor. Çalıştığı bu süre doğum sonrasındaki süreye ekleniyor. Kadın işçinin erken doğum yapması halinde doğumdan önce kullanamadığı sürelerin, doğum sonrası sürelere eklenmesi gerekiyor. Bu sürelerde gerekli şartların bulunması halinde SGK analık sigortasından annelere geçici iş göremezlik ödeneği sağlıyor.
BAŞVURU İŞKUR’A
Torba Kanun ile birlikte mevcut bu düzenlemeye ek olarak anne ve baba adayı işçilere yeni haklar tanındı. Bu hakların başında belirtilen doğum izinlerinin bitimini takiben annenin tam gün çalışması yerine yarım çalışmasıdır. Ayrıca çalışmadığı yarım çalışma süresi için İŞKUR’dan ödenek almasıdır.
İŞKUR mevzuatında yapılan değişikliklerle belirtilen doğum sonrası analık hali sona eren ve işe başlayan kadın sigortalıya ya da 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek sigortalılara istekleri halinde haftalık çalışma süresinin yarısı kadar 1. doğum-da 60 gün, 2. doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün ücretsiz izin alan işçiye doğum veya evlat edinme tarihinden önceki son 3 yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması, haftalık çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışılması, doğum ve evlat edinme sonrası analık hali izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi ile başvuruda bulunulması halinde yarım çalışma ödeneği verilmesi uygulaması getirildi.
SOSYAL HAKLARI
Yarım çalışma ödeneği İŞKUR’ca verilecek olup yarım çalışma ödeneği alan sigortalılar için İŞKUR yüzde 32.5 oranında uzun vade ve genel sağlık sigortası primini aylık prim ve hizmet belgesi ile Kuruma bildirecek. Yarım çalışma ödeneği ödenen süreler 4/a (SSK) kapsamında sigortalılık süresi sayılacak. Bu bağlamda yarım çalışan annelerin sosyal güvenlik haklarında bir kayıp olmayacak.
BRÜT ASGARİ ÜCRET ÜZERİNDEN BİLDİRİM
Yarım çalışma ödeneği alan sigortalıların bildirimleri aylık prim ve hizmet belgesi ile yapılacak. Buna göre haftalık 45 saat çalışan bir annenin yarım çalışma ödeneğine hak kazanma ve bu ödenekten faydalanması halinde ay içinde 15 gün işveren tarafından mevcut prime esas kazançları üzerinden sigortalılık bildirim işlemleri gerçekleştirilecek. Kalan 15 günlük bildirim ise İŞKUR tarafından geçerli brüt asgari ücret üzerinde yapılacak. İŞKUR tarafından bu sigortalılar için ayrıca sigortalı işe giriş ve işten ayrılış bildirgesi düzenlenmesi istenmeyecek.
SORULARINIZ İÇİN: isakarakas@hotmail.com