Elektronik Ticaret

Bilindiği gibi, 1990’lardan beri yaşadığımız teknolojik gelişmeler sadece günlük yaşantımızda değil, ekonomik yaşam ve iş dünyasında da çok büyük değişimlere sebep olmuştur. Teknolojik devrim olarak da adlandırabileceğimiz bu büyük değişim sayesinde tüm dünya “e-ticaret”, “e-iş”, “e-devlet” gibi yeni kavramlarla tanışmıştır. Kısaca ürün ve hizmetlerin internet üzerinde alınıp satılması olarak tanımlanan elektronik ticaret özellikle KOBİ’lerin iç ve dış piyasalara açılmasına yardımcı olan en etkin ve ucuz pazarlama ve satış stratejisidir.

Ülkemizde, toplam işletmelerin %99,7 sini oluşturan KOBİ´ler büyük ölçekli işletmelere kıyasla bazı konularda dezavantajlı durumdadır. Bunları şu şekilde sıralamak mümkündür:

tedarik (hammadde temini gibi) ve finansman kaynaklarına ulaşmak konusunda yaşanan sıkıntı
yüksek hacimli üretim yapılmaması nedeniyle yüksek maliyetlerle çalışmak zorunda kalınması
özellikle reklam ve halkla ilişkiler gibi maliyeti yüksek olan konularda büyük ölçekli işletmelerle rekabet edilememsi

Tüm bunlar göz önüne alındığında e-ticaret KOBİ’ler için; büyük firmalarla baş edebilmenin, küresel pazarda yer alabilmenin ve maliyetleri düşürmenin en uygun yoludur. E-ticaret sayesinde KOBİ'ler, hem firmadan müşteriye yönelik B2C (Business to customer) hem de firmadan firmaya yönelik B2B (business to business) kanallarını kullanarak pazarda büyük ölçekli işletmelerle eşit şartlara sahip olabilmektedirler.

E-ticaretin KOBİ’lere sunduğu avantajları şu şekilde özetlemek mümkündür:

iş yapma hızında artış,
verimlilikte artış,
daha etkin müşteri hizmeti sunabilme,
küresel pazara ulaşma imkanı sayesinde rekabet alanlarını genişletme ve üretim fazlalarını eritebilme,
daha uygun şartlarda kredi bulma imkanı,
iş yaptıkları firmalarla ve tedarikçilerle daha kolay ve sık bilgi paylaşımında bulunabilme.

Ancak ülkemiz açısından bakıldığında, devletin bilişim altyapısına yeterince yatırım yapamaması, e-ticaret konusunda yaşanan gereksiz tedirginlik ve bilgi teknolojisi ürün (bilgisayar, internet vs.) maliyetlerinin kısmen yüksek oluşu gibi nedenler yüzünden e-ticaretin istenilen hızda yaygınlaşamadığını görmekteyiz.

B2B Ve B2C Nedir?

Bu iki terimin arasındaki fark müşterinin kim olduğu noktasındadır. Genel olarak müşteriler şirket olduğunda B2B yani Business To Business (şirketten şirkete), müşteriler şahıs olduğunda ise B2C Business To Costumer (şirketten müşteriye) terimi kullanılır.

E-ticaret, tanınma açısından daha çok B2C pazarı olarak bilinmektedir. B2C son kullanıcıya yani müşteriye yönelik olması nedeniyle daha geniş bir pazara hitap etmekte, bu sayede de daha çok insanı ilgilendirmektedir.

Internet üzerinde satış yapan ve çok hızlı büyüyen (örneğin amazon ve alibaba gibi) şirketler ülkemizde de birçok yatırımcının dikkatini çekmiş ve bu işe girmelerini sağlamıştır. Ancak bu yatırımcıların büyük bir kısmı başarısız olmuştur. Bir işletmenin B2C pazarında başarılı olabilmesi için; web sitesini ziyaret eden kişi sayısından çok alışveriş eden kişi sayısını dikkate alması gerekir. Alışveriş sayısını artırmada sitenin çalışma hızı, gezinme kolaylığı, alışveriş emniyeti, ödeme aşamalarının kısaltılması sağlanmalı ve e-mail kampanyaları ile düzenlenmelidir. Müşteri sadakatinin sağlanması için, interaktif uygulamalar, kullanıcıya göre otomatik düzenleme, alışkanlıklarına göre yapılan tavsiyeler, gerektiğinde telefon desteği gibi müşterinin işini kolaylaştıran hizmetlerin sunulması gerekir. Internet ortamında alınan, teslim tarihi belirtilen bir sipariş söz verildiği tarihte teslim edilmelidir. Bu da tedarik sisteminin buna uygun olarak düzenlenmesiyle mümkündür. Özellikle bu konunun göz ardı edilmesi birçok e-ticaret üzerine kurulu girişimcinin başarısızlığının temel nedeni olarak göze çarpmaktadır.

B2B ise kısaca, KOBİ´ler için tedarik pazarı olarak adlandırılabilir. KOBİ´ler B2B yoluyla üretim aşamasında ihtiyaç duydukları ürün tedariklerini ya da başka KOBİ´lerin ihtiyaç duyduğu ara malların toptan satışlarını kolaylıkla yapabilme olanağına kavuşabilmektedirler. Uygulama güçlüklerine karşı B2B ortamı öncelikle her iki tarafa da her zaman gerçek bilgi ile hareket edebilme imkânı sunar. Ayrıca B2B sayesinde; müşteri talepleri daha hızlı değerlendirilir, bürokratik işlemler azaldığı için ürünler pazara daha hızlı sunulabilir, stokların devir hızı artar, tedarikçilerle daha uyumlu çalışma imkânı doğar ve satın alma maliyeti düşer.

E-Ticarete başlamadan önce KOBİ’lerin Yapması Gerekenler:

KOBİ’ler e-ticarete başlamadan önce sattıkları veya satmak istedikleri ürünün e-ticaret için ne kadar uygun olduğunu araştırmalıdırlar. Örnek vermek gerekirse; mobilya, spor aletleri gibi nakliyesi zor olan ürünler, elbise, ayakkabı gibi satın alınmadan önce denenmesi gereken ürünler e-ticaret açısından uygun olmayan ürünlerdendir. Kitap, CD, dergi, seyahat hizmetleri, yazılım, bilgisayar gibi ürünler ise e-ticaret açısından uygun ürünlere örnek olarak verilebilir.

E-Ticaret için izlenmesi gereken adımlar ise,